Lãng phí đất đai tại Đồng Nai vẫn rất lớn

Đây là một trong những nội dung về quản lý, sử dụng tài nguyên đất đai mà báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội (QH) làm việc với tỉnh Đồng Nai về thực hiện chính sách, pháp luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016 - 2021.
Theo báo cáo của Đoàn giám sát của QH, tỉnh Đồng Nai chỉ vừa hoàn thành, góp ý hồ sơ dự thảo phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030. Trong khi tỉnh vẫn chậm trễ trong việc phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch như quy định của Luật quy hoạch và Luật đất đai.
Về kết quả thực hiện quy hoạch, tỉnh Đồng Nai thực hiện được 102.266 ha, thấp hơn báo cáo chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 là 10.194 ha (theo yêu cầu là 112.460 ha). Nguyên nhân được tỉnh Đồng Nai đưa ra là chưa thể thu hồi đất từ Công ty TNHH Một thành viên Lâm nghiệp La Ngà vốn được quy hoạch bàn giao cho Vườn Quốc gia Cát Tiên. Tuy nhiên Đoàn giám sát của QH đánh giá lý giải của tỉnh Đồng Nai là chưa phù hợp. Việc thu hồi và giao đất không ảnh hưởng đến mục đích sử dụng đất nếu đất này vẫn là đất rừng đặc dụng.
Đồng Nai cần xem lại cụ thể trong quy hoạch sử dụng đất có việc chuyển mục đích sử dụng đất của Công ty Lâm nghiệp La Ngà sang đất rừng đặc dụng không hay do tỉnh đã chuyển mục đích đất rừng đặc dụng sang các dự án phát triển kinh tế xã hội khác?
Theo báo cáo, tỉnh Đồng Nai đã hoàn thành điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020, kế hoạch sử dụng đất giai đoạn 2016-2020 tỉnh. Đối với đất khu công nghiệp, đất cụm công nghiệp, đất thương mại, dịch vụ, đặc biệt là các loại đất thuộc nhóm đất phát triển hạ tầng thì các chỉ tiêu sử dụng đất trong điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất của tỉnh Đồng Nai đạt tỷ lệ thấp. Cá biệt, đất xây dựng cơ sở văn hóa chỉ đạt 21,71%, và đất cụm công nghiệp chỉ đạt 32,33%.
Các chỉ tiêu chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp cũng rất thấp.
Vì vậy, Đoàn giám sát của QH đánh giá việc các chỉ tiêu sử dụng đất cụm công nghiệp, khu công nghiệp, thương mại, dịch vụ đạt tỷ lệ thấp. Điều này có thể hiểu là việc quy hoạch các cụm công nghiệp, khu công nghiệp, thương mại, dịch vụ không triển khai được hay còn gọi là “công trình, dự án treo”.
Qua tính toán sơ bộ từ nguồn số liệu cho thấy, trên phạm vi toàn tỉnh Đồng Nai còn 62.266 ha đất phi nông nghiệp.

>> Xem thêm: Khu công nghiệp Đồng Nai

Đây là đất mà các công trình, dự án không triển khai được theo quy hoạch đã được duyệt với thời gian “bị treo” ít nhất là 4 năm cho đến khi có quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021 đến 2030 và kế hoạch sử dụng đất kỳ đầu giai đoạn 2021 -2025 của tỉnh được Chính phủ phê duyệt.
Từ các số liệu này có thể kết luận, tỉnh Đồng Nai không chỉ lãng phí nguồn lực từ vốn hóa đất đai tại địa phương do không thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất mà còn làm ảnh hưởng tới các quá trình sử dụng đất, quá trình sản xuất, kinh doanh của người dân, doanh nghiệp đang sử dụng đất nhưng bị hạn chế quy hoạch sử dụng đất gây ra.
Công tác giao đất, cho thuê đất tại Đồng Nai trong giai đoạn 2016-2021 theo Đoàn giám sát của QH cũng có những bất cập. Cụ thể số lượng dự án giao đất, cho thuê đất trong giai đoạn trên là rất lớn, tuy nhiên có 131 trường hợp giao đất không thu tiền, 73 trường hợp giao đất có thu tiền, 186 trường hợp thuê đất và 96 trường hợp chuyển mục đích sử dụng. Tuy nhiên, báo cáo số dự án chậm tiến độ rất ít: giao đất không có, chỉ có 3 trường hợp thuê đất, trong khi chuyển mục đích sử dụng thì chỉ có 4 trường hợp.
Vì vậy, Đoàn giám sát của QH đề nghị Đồng Nai bổ sung thông tin tiến độ dự án, phân loại rõ danh sách có bao nhiêu dự án đấu giá đất, bao nhiêu dự án đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, bao nhiêu dự án chấp thuận chủ trương đầu tư (chỉ định) không qua đấu giá đấu thầu. Đồng Nai cũng cần thống kê số lượng dự án đất sạch phải đấu giá nhưng không đấu giá, số lượng dự án phải giải phóng mặt bằng, thuộc diện đấu thầu nhưng không đấu thầu.
Tỉnh Đồng Nai cũng báo cáo không có dự án nào giao đất thuê đất không đúng quy định của Luật đất đai. Dựa trên báo cáo này, Đoàn giám sát của QH cũng đề nghị tỉnh Đồng Nai thống kê các dự án sử dụng đất lúa, đất rừng, diện tích đất lúa, trên cơ sở đó rà soát thủ tục cho chủ trương chuyển mục đích đất sang mục đích khác theo thẩm quyền quy định Luật đất đai, pháp luật lâm nghiệp; việc nộp tiền trồng bù đất lúa, trồng rừng thay thế.